صنایع و معادن کشور از پیشران‌های مهم اقتصادی کشور ما به‌شمار می‌روند. در حقیقت این دو حوزه مختلف همچون زنچیره‌ای به هم متصل عمل می‌کنند که از یکدیگر الهام می‌گیرند و بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند. معادن تامین‌کننده مواد اولیه مورد نیاز بسیاری از صنایع بوده و در امر خودکفایی صنعتی، ایجاد اشتغال مولد و افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه کشورمان نقش فعالی دارند. از سوی دیگر برای دستیابی به تمامی مزایای معادن منحصر‌به فرد ایران، وجود صنایع مختلف اهمیت فراوانی دارد. بنابراین این دو حوزه در کنار یکدیگر می‌توانند یکی از مهم‌ترین زنجیره‌های سودآوری اقتصادی و خودکفایی را به وجود بیاورند. در ادامه قصد داریم تا اهمیت این حوزه‌ها و تاثیر آنها بر اقتصاد را بررسی کنیم.
زنجیره رشد
سوال اصلی اینجاست که آیا صنعت و معدن می‌تواند پیشرانی برای رشد اقتصادی در کشور ما باشد؟ با بررسی بستر اقتصاد کلان در حقیقت شرایط اقتصادی کشور از لحاظ تولید و چرخه تجاری متوجه می‌شویم که رشد اقتصادی ایران با رونق یا رکود صنایع و معادن تحت تاثیر قرار گرفته است. همین امر حاکی از توانایی این حوزه‌ها برای دستیابی به اقتصاد کلان است. اما منظور از حوزه اقتصادی پیشران چیست؟ عموما برخی از فعالیت‌ها در دوران رکود اقتصادی عملکرد ضعیفی دارند، با این حال، برخی دیگر از فعالیت‌ها همچون صنایع و معادن همچنان می‌توانند عملکرد قابل قبولی از خود نشان دهند. چنین زمینه‌هایی که همواره در حال رشد بوده و کمتر تحت تاثیر رکود و تغییرات اقتصادی کشور قرار می‌گیرند را فعالیت‌های اقتصادی پیشران می‌دانیم.
نقش صنایع در پیشرفت کشور
صنعت همواره نقش مهمی در پیدایش و رشد اقتصادی در تمامی کشور‌های جهان داشته است. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در حال حاضر تلاش‌های فراوانی برای دستیابی به صنعت مدرن در حال انجام است. سرمایه‌گذاری‌های متعدد و فعالیت‌های متعددی از سوی بخش خصوصی برای پیشرفت این حوزه انجام گرفته است. با این حال، ایران پتانسیل بیشتری دارد. شناخت تنگناهای اساسی در این حوزه می‌تواند به شکوفایی و رشد این پتانسیل‌ها کمک کند. صنعت با بهره‌گیری از سرمایه‌های فیزیکی، منابع طبیعی، مواد خام، نیروی انسانی و دانش فنی، می‌تواند به تامین مواد لازم زندگی، ارزآوری و رشد اقتصادی کمک کند. سرمایه‌گذاری در صنایعی چون صنعت گردشگری، صنعت بسته‌بندی، صنعت ماشین‌سازی، صنعت فولاد، صنعت پتروشیمی و نظایر این صنایع می‌تواند به پیشرفت اقتصادی جامعه بیانجامد.
نقش معادن در پیشبرد اقتصادی کشور
معادن نقش بزرگی در توسعه صنایع دیگر ایفا می‌کنند و رونق این حوزه باعث به‌وجود آمدن حرکت، پویایی و خودکفایی در صنایعی همچون صنعت ساخت‌وساز می‌شود. بر این اساس، با رشد حوزه معدن می‌توان به پتانسیل‌های آن برای توسعه و افزایش سهم در اقتصاد ملی دست یافت. با وجود روند رو به رشد سهم معادن در پیشرفت اقتصادی، این بخش تنها سهمی یک‌درصدی در اقتصاد ملی ایران دارد. در حال حاضر، معادن غیرنفتی سهم کمی در تولید ناخالص داخلی دارند. این درحالیست که ذخایر گسترده و فراوانی در این حوزه در کشور وجود دارد. ذخایر منحصر‌به‌فردی چون مس و روی، سنگ‌آهن و دیگر معادن ایران این امکان را به کشور می‌دهند تا بتوان از چنین پتانسیل‌های طبیعی استفاده کرد. ضعف زیرساخت‌های حمل‌ونقل، اکتشافات و اطلاعات پایه زمین‌شناسی، عدم شفافیت در حقوق اکتشافات معدنی، سیاست‌های نادرست صادراتی، معدن‌کاری در مقیاس خرد و عدم حضور شرکت‌های فراملیتی و بزرگ در معادن ایران از جمله دلایلی است که باعث می‌شود تا نتوان از تمامی پتانسیل‌های معدنی ایران استفاده کرد. با توسعه این حوزه، می‌توان سهم این منابع را در اقتصاد ایران افزایش داد و به منابع عظیم مالی دست یافت. همچنین می‌توان زمینه را برای رشد زنجیره‌ای طولانی از انواع صنایع وابسته به محصولات معدنی فراهم آورد.
در چند خط بخوانید
مزایا و ظرفیت‌های خاص هر کشور را می‌توان به پیشران‌های اقتصادی آنها تبدیل کرد. ایران نیز به خاطر وجود چنین ویژگی‌های خاص جغرافیایی و منطقه‌ای منحصر‌به‌فرد توانسته تا با بهره‌برداری از این پتانسیل‌ها چرخه اقتصادی پویایی داشته باشد. زنجیره صنعت و معدن یکی از بخش‌های گسترده‌ایست که با ایجاد فضای کسب وکار مناسب و کارآمد می‌توان از پتانسیل‌های موجود آن استفاده کرد. با ایجاد و بهبود زیربنا و زیرساخت مناسب و ضروری می‌توان از تمامی مزایای این حوزه‌های مهم صنعتی استفاده کرد، تا با تولید داخلی مبنای سیاست غالب اقتصادی یا همان اقتصاد مقاومتی را به بهترین نحو ممکن به ثمر رساند.
