ایران با مجموع ۶۸ نوع مواد معدنی غیر نفتی و بالغ بر ۳۷ میلیارد تن ذخایر اثبات شده و ۵۷ میلیارد تن ذخایر بالقوه یکی از ۱۵ کشور بزرگ از لحاظ منابع معدنی بر روی کره زمین است. این تنوع معدنی شامل معادن زغال سنگ، شن و ماسه، نمک. مواد معدنی فلزیس و شیمیایی چون روی، مس، آهن، اورانیوم، سرب می‌شود. از دیگر ذخایر ایران می‌توان به ذخایر نفتی و گازی اشاره کرد که به ترتیب، ایران رتبه‌های سوم جهانی و نخست را از آن خود کرده است. علاوه بر این، دانستن این نکته جالب توجه است که ایران بزرگترین معدن روی، نهمین ذخیره معدنی مس، دوازدهمین ذخیره بزرگ آهن، یازدهمین ذخیره سرب و دوازدهمین ذخیره اورانیوم دنیا را در اختیار دارد. طبق آمار به‌دست آمده، ایران در مجموع ۷% از منابع معدنی موجود در کره را در اختیار دارد. در این مطلب قصد داریم تا شما را با برخی از بزرگترین معادن ایران آشنا کنیم.
معدن مس سرچشمه
معدن مس سرچشمه که در ۵۰ کیلومتری رفسنجان قرار دارد، بزرگترین تولیدکننده مس در ایران و جهان است. این معدن که بر روی کمربند جهانی مس قرار گرفته، درواقع بزرگترین معدن روباز در خاورمیانه نیز محسوب می‌شود. این معدن بخش‌های تولیدی فراوانی نظیر واحدهای معدن و تغلیظ، ذوب و ریخته‌گری، استحصال مولیبدن و پالایشگاه نه‌تنها نیاز داخلی به مس را تامین می‌کند بلکه سهم بزرگی در صادرات این ماده معدنی نیز دارد.
معدن مس سونگون
از دیگر معادن مس بزرگ ایران معدن مس سونگون در استان آذربایجان شرقی است، که در منطقه‌ای کوهستانی با ارتفاع ۲۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده. این کانسار با بیش از یک میلیارد تن ذخیره کان سنگ مس بر روی رشته کوه‌های ارسباران قرار گرفته و شامل کانی‌های مس و مولیبدن، طلا، نقره، رینیوم می‌شود.
معدن طلای زرشوران
معدن طلای زرشوران در ۳۵ کیلومتری شهرستان تکاب و ۱۵ کیلومتری مجموعه میراث فرهنگی و گردشگری تخت سلیمان قرار گرفته است. این معدن که به‌تازگی کار خود را آغاز کرده با ۱۵۰ تن ذخیره طلای خالص می‌تواند میزان تولید شمش طلای کشور را تا دو برابر افزایش دهد.
معدن سنگ‌آهن چغارت
اولین معدن سنگ‌آهن ایران که در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی شهر بافق قرار دارد، معدن سنگ‌آهن چغارت بافق یزد است. این معدن با ۱۷۷/۲ میلیون تن ذخیره، تغذیه کننده شرکت ذوب آهن اصفهان در زمان تاسیس آن بوده است. این معدن با ذخیره بیش از یک سوم سنگ آهن کشور به عنوان مهمترین زون آهن‌دار ایران تلقی می‌شود.
معدن سنگ‌آهن چادرملو
این معدن با ذخیره قابل استخراج ۳۲۰ میلیون تن، در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده کنسانتره سنگ‌آهن در کشور است. معدن سنگ آهن چادرملو با مساحتی برابر ۴۰ هزار کیلومتر مربع در قلب کویر مرکزی ایران قرار دارد و در ۱۸۰ کیلومتری شمال شرقی یزد و ۳۰۰ کیلومتری جنوب طبس قرار گرفته است. ذخیره زمین‌شناسی این معدن ۴۰۰ میلیون تن بوده و ذخیره قابل استخراج آن ۳۲۰ میلیون تن است. با این حال، عمر ذخایر سنگ‌آهن معدن چادرملو تا ۱۰ سال آینده به اتمام می‌رسد.
معدن سنگ‌آهن گل گهر
معدن سنگ‌آهن گل گهر که در شهرستان سیرجان واقع شده با ۲۱۹ میلیون تن ذخایره بالفعل و یک میلیارد تن ذخیره بالقوه بزرگترین معدن شناخته شده سنگ‌آهن در ایران و خاورمیانه است. از جمله تولیدات استخراجی این این قطب فعال صنعتی و معدنی منطقه می‌توان به گندله سنگ‌آهن، کنسانتره سنگ‌آهن و سنگ‌دانه‌بندی شده اشاره کرد.
معدن سرب و روی انگوران
معدن سرب و روی انگوران به عنوان بزرگترین تولیدکننده سرب و روی ایران و خاورمیانه در ۱۳۵ کیلومتری غرب شهر زنجان واقع شده. یکی از دلایل اهمیت این معدن عیار بالا و منحصربه‌فرد سرب و روی استخراج شده از این معدن در جهان است. با این حال، با استخراج سالانه نزدیک به یک میلیون تن ماده معدنی، انتظار می‌رود به زودی ذخایر این معدن مهم به‌پایان برسد. در صورت این اتفاق، معدن مهدی‌آباد یزد جایگزین این معدن خواهد شد.
معدن سرب و روی مهدی آباد
پس از معدن انگوران، مهدی آباد دومین معدن بزرگترین ذخایر سرب و روی ایران و جهان است. در حال‌حاضر، معدن مهدی آباد بزرگترین نامین کننده باریت کشور تلقی می‌شود و با پابان یافتن ذخایر معدن انگوران جایگزین آن خواهد شد.
در چند خط بخوانیم
با آنکه ایران تنها یک درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد، اما کشورمان ۷ درصد معادن و ذخایر معدنی جهان را در اختیار دارد. به واسطه برخورداری از شرایط جغرافیای خاص، کشورمان برخی از بزرگترین معادن بر روی کره زمین را در اختیار دارد. از جمله معادن معدنی موجود در ایران می‌توان به معادن سنگ آهن، زغال سنگ، روی، مس، سرب، کائولن، سیلیس، فلدسپات و دیگر فلزات قیمتی اشاره کرد. استخراج و صادرات چنین مواد معدنی نه‌تنها حرکت چرخ‌های اقتصادی کشور را بهبود می‌بخشد بلکه به آبادانی و سازندگی کشور نیز کمک‌های شایانی می‌کند.
